As kind in landelike Limpopo het Risenga Maluleke, statistikus-generaal en hoof van Statistieke Suid-Afrika (Stats SA), nie geweet dat ’n vakgebied soos statistiek bestaan het nie.
Hy het dit as ’n student aan die Universiteit van Limpopo ontdek en ’n nuwe wêreld het vir hom oopgegaan. Hy het met ’n BSc-graad in wiskundige statistiek gegradueer en in November 1992 sy loopbaan in die Gazankulu Bantoestan-regering se Statistieke-departement begin, voordat die land se amptelike statistieke-funksie ná 1994 in die vorm van Stats SA gesentraliseer is.
Risenga het in 1997 as bestuurder by Stats SA se provinsiale kantoor in Limpopo aangesluit en 20 jaar later, in 2017, het hy die uitgaande statistikus-generaal Pali Lehohla – wat vir 17 jaar as die hoof van die organisasie gedien het – vervang. Voordat Risenga as statistikus-generaal oorgeneem het, het hy as adjunk-direkteurgeneraal vir statistiese insamelings en uitreik gedien.
Hy het programme aan Wits- en Harvard-besigheidskool voltooi en is ’n gegradueerde van die Sentrum vir Streek- en Stedelike Innovasie en Statistiese Eksplorasie (CRUISE) wat in die Fakulteit Lettere en Sosiale Wetenskappe by die Universiteit Stellenbosch (US) gesetel is.
Hy het ’n MPhil in stedelike en streekswetenskap by CRUISE voltooi en was een van die eerste groep studente om in 2011 hierdie graad by die sentrum te verwerf. CRUISE is in 2009 met finansiële steun van Stats SA by die US op die been gebring as deel van ’n poging om wetenskapsopvoeding in Suider-Afrika te bevorder.
Stats SA is ‘n sleutelverskaffer van amptelike statistieke en genereer verslae oor verskeie onderwerpe, onder meer die land se BBP, werkloosheidsyfers, verbruikersprysinflasie en produkinflasie, asook die nasionale sensus.
“Amptelike statistieke gaan nie net oor steekproewe, opnames en sensusse nie – dit gaan oor mense se lewens en omstandighede. Ons is daar wanneer hulle gebore word, ons is daar reg deur hul lewe en ons is daar wanneer hulle sterf,” sê Risenga.
Die inligting wat deur Stats SA ingesamel word, is noodsaaklik vir beplanning- en ontwikkelingdoeleindes, sowel as vir gebruik deur die regering, besighede, vakbonde, en ander ekonomiese rolspelers én die publiek.
Volgens Risenga is die hoofuitdagings waardeur Stats SA in die gesig gestaar word, om by te bly met die veranderinge in tegnologie en metodes om inligting in te samel, asook ’n gebrek aan hulpbronne.
“As ‘n ontwikkelende nasie sukkel ons voortdurend om die hulpbronne te bekom om sleutelprogramme in statistiese ontwikkeling te dryf en te ondersteun. Ons moet ook ons insamelingsmetodes van tyd tot tyd hersien. Ondanks hierdie uitdagings, moet die werk steeds verrig word,” voeg hy by.
Risenga word gemotiveer deur die vertroue wat die publiek in Stats SA stel om hulle oor kwessies in te lig, sowel as die uitnemendheid waarmee die personeel van Stats SA, ongeag hul rang, hul take uitvoer.
“Hul toegewydheid motiveer my en laat my besef dat ek nóg meer moet doen om hierdie organisasie só te lei dat ons ons verantwoordelikhede om by te dra tot nasiebou en ontwikkeling, kan nakom.”
- Deur Pia Nänny -
